Hàng nghìn trường học đào tạo, hàng triệu doanh nghiệp hoạt động trong ngành gia công cơ khí những năm gần đây. Bên cạnh người dân, Nhà nước cũng đang chú trọng quan tâm đến cơ khí, bởi lẽ đây là ngành ảnh hưởng đến 90% đời sống hàng ngày. Vậy ngành gia công cơ khí có hoạt động như thế nào? Có bao nhiêu phương pháp thực hiện? Tất tần tật các câu hỏi sẽ được giải đáp trong bài viết sau đây của Việt Sơn.
1. Gia công cơ khí là gì? Tên tiếng anh là gì?
Gia công cơ khí (dịch từ tên tiếng anh là “machining machinery”) là thuật ngữ phổ biến của ngành cơ khí. Cụm từ này mang ý nghĩa chỉ về ngành nghề hoặc các hoạt động sử dụng công cụ chính là máy móc vật lý được vận hành bằng các phần mềm nâng cao, chuyên dụng dưới sự giám sát & phát triển của con người.
Hầu hết các sản phẩm/thiết bị được ứng dụng trong đời sống ngày nay đều có sự góp mặt của các kỹ thuật cơ khí. Thành phẩm của ngành cơ khí đều mang ưu điểm về độ chính xác, sắc bén và mài mòn, điều này đã giúp chúng có thể thao tác trên các vật liệu như: inox, như, sắt, thép…
2. Vai trò của gia công cơ khí? Sản phẩm của gia công cơ khí
Gia công cơ khí có thể hoàn thành các chi tiết li ti một cách đơn giản với độ chính xác xác cao. Điều này đã giúp chúng đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống thường nhật của con người hiện đại. Trong đó phải kể đến:
- Hỗ trợ sản xuất: trong các khu xí nghiệp, công nghệ cao… các khâu vận chuyển, bốc dở hàng hóa, thay thế con người hoàn thành công việc ở phòng chất độc…
- Sản xuất thiết bị cho ngành công nghiệp: dễ thấy nhất có thể kể đến ngành y khoa. Dường như các loại máy siêu âm, đo nhịp tim, nội soi… đều là kết quả của ngành gia công cơ khí.
- Sản xuất các thiết bị cơ bản phục vụ cho đời sống: cửa, tay nắm, máy quạt, điểu hòa…
Bên cạnh các vai trò điển hình và dễ thấy như trên, ngành gia công cơ khí còn là phương tiện hỗ trợ đắc lực cho các ngành nghiên cứu, vệ tinh…
3. Có những loại gia công cơ khí nào?
Ngành gia công cơ khí rất rộng, tuy nhiên để dễ hiểu và phân biệt, người trong ngành đã nhóm và chia thành thành những nhóm chính sau đây:
- Gia công cơ khí không phôi: hiểu nôm na là quá trình tạo ra 1 vật phẩm có khối lượng ban đầu bằng khối lượng thành phẩm dù khác nhau về mặt giao diện. Ở cách làm này, người thực hiện sẽ sử dụng các thao tác như dập, đập, nung nóng… tác động vào nguyên liệu. Để sản phẩm trông sắc xảo hơn, người thợ còn vận dụng thêm phương pháp cắt laser, bào, khoan, chuốt…
- Gia công cơ khí có phôi: trái ngược với hình thức gia công không phôi, có phôi sẽ gọt giũa bớt nguyên vật liệu để tạo hình cho sản phẩm. Đây là cách làm khó, vì vậy, người thi công phải linh hoạt vận dụng thao tác tiện, mài, giũa… Nhờ cách làm này, thành phẩm cuối cùng sở hữu thiết kế sắc xảo với bề mặt trơn láng và bóng nhẵn.
- Gia công cơ khí CNC: đây là hình thức gia công được xem hiện đại nhất hiện nay. CNC có thể xử lý các yêu cầu kỹ thuật phức tạp và đòi hỏi tính chuyên môn cao.
- Gia công thô: là loại cơ bản nhất trong lĩnh vực cơ khí. Các thao tác xử lý cơ bản, chủ yếu chỉ lược bỏ một phần nguyên liệu dư trên bề mặt, hạn chế sự tham gia của các loại máy móc phức tạp.
- Gia công tinh: dường như là công đoạn điều chỉnh lại những vết cắt chưa hoàn thiện của gia công thô.
Nhìn chung mỗi loại gia công đều đi kèm với các thao tác đơn giản hay phức tạp. Điều mà người công nhân cần phải hiểu là cách vận dụng sao cho phù hợp và đạt năng suất tốt nhất.
4. Những phương pháp gia công cơ khí hiện nay
Chúng ta đều hiểu lầm rằng ngành cơ khí chỉ mới bắt đầu vào những thập kỷ gần đây. Tuy nhiên, từ ngàn xưa các ứng dụng của ngành đã thâm nhập vào đời sống hàng ngày như ốc vít, cửa… Các sản phẩm này được chau chuốt và hoàn thiện chủ yếu bằng các kỹ thuật đập, đun nóng, tiện… Cho tới thời kỳ điện được lắp đặt, phủ sóng toàn quốc đã xuất hiện thêm các kỹ thuật hiện đại khác như điện hóa, phay… Từ đây, phương pháp gia công cơ khí được chia thành hai loại chính là gia công cơ khí truyền thống và gia công chính xác – gia công máy CNC.
4.1. Gia công cơ khí truyền thống
Gia công cơ khí truyền thống là hình thức áp dụng và linh hoạt các kỹ thuật phay, tiện, mài… để tạo ra thành phẩm cuối cùng.
- Tiện: gọt bề mặt của nguyên vật liệu thành kích thước mong muốn và giúp các góc cạnh mềm mại hơn.
- Phay: máy móc được gắn cố định với trục xoay lớn, xoắn và dao sắc bén.
- Khoan: tiếp xúc với nguyên vật liệu bằng một đầu inox chuyển động xoay tròn, được điều khiển bởi người thi công, ứng dụng chủ yếu cho loại phôi đặc.
- Chuốt: là kỹ thuật được sử dụng để tạo độ bóng nhẵn và mềm mại cho các sản phẩm lỗ tròn, rãnh xoắn…
Ngoài những kiểu gia công phổ biến này, với một vài thiết kế khó, người gia công còn áp dụng kỹ thuật khoét, doa, taro…
4.2. Gia công chính xác, gia công máy CNC
Gia công CNC là bước tiến vượt bậc của ngành cơ khí. Loại hình này được biết đến với các phương pháp laser, plasma… với cách vận hành đặc biệt – lên bản vẽ và lập trình bằng máy tính trước khi tiến hành sản xuất vật phẩm. Gia công CNC đòi hỏi người thực hiện phải đạt trình độ chuyên môn cao, có khả năng xử lý vấn đề và dự trù các phương án dự bị tốt.
5. Những loại vật liệu gia công cơ khí
Một trong những yếu tố góp phần làm nên sự thành công của ngành cơ khí là vật liệu ứng dụng. Nhựa, inox, thép, sắt… là các vật liệu phổ biến ngày nay.
5.1. Nhóm vật liệu gia công cơ khí kim loại
Mỗi dòng kim loại sẽ phù hợp với 1 số sản phẩm nhất định tùy thuộc vào độ cứng, khả năng ứng dụng… của chúng. Ngoài ra yếu tố thẩm mỹ cũng được đánh giá cao trong ngành cơ khí.
- Sắt: chiếm gần 90% tổng sản lượng phân phối của kim loại mỗi năm. Nhờ vậy chúng có giá thành rẻ và dễ tìm. Hơn nữa, sắt còn nổi tiếng với độ uốn dẻo cao và độ cứng tốt. Từ đó chúng được ví von như đối tác yêu thích của các loại máy móc ngành cơ khí.
- Đồng: có hai loại chính là nguyên chất và hợp kim. Đồng nguyên chất có giá thành khá cao, do vậy chúng rất hiếm khi được sử dụng. Ưu điểm của đồng là tính năng dẫn điện tốt, có thể gọt cực mỏng và uốn cong cao. Thông thường, kim loại này được sử dụng gia công dụng cụ nội thất, các thiết bị điện…
- Thép: là hợp chất được tạo thành sắt và các bon cùng sự tham gia của một số chất khác (không đáng kể). Hiện nay, kim loại hoạt động tốt nhất trong lĩnh vực xây dựng, đóng tàu thuyền… nhờ độ bền cao.
- Inox: thuộc nhóm kim loại khó bị gỉ sét và ít chịu sự chi phối, tác động của các yếu tố từ thiên nhiên hay phản ứng hóa học. Kim loại dễ thấy nhất trong nhà bếp (tủ đựng chén, thùng chứa đồ…), bàn ghế, tay vịn…
Ngoài các dòng kim loại này, gang cũng rất được lòng ngành cơ khí. Chúng là kết quả của sự kết hợp sắt cùng các nguyên tố khác. Gang nổi trội với độ cứng tốt, khó bị tác động bởi yếu tố ngoại lực.
5.2. Nhóm vật liệu gia công cơ khí phi kim loại
Nhóm phi kim loại có biểu hiện rõ nhất có lẽ là độ đàn hồi. Tuy nhiên, ưu điểm này có thể bị chi phối bởi tỷ lệ kết hợp các nhóm chất trong quá trình tinh chế.
- Chất dẻo (PVC, keo dán…): đặc điểm nhận dạng là trong suố, lỏng hoặc sệt nhẹ và có khả năng kết dính.
- Cao su: là vật liệu đến từ thiên nhiên. Nhưng để phù hợp với yêu cầu của sản phẩm, nguyên liệu sẽ bị tinh chế trước khi đưa vào sản xuất. Tuy nhiên, các ưu điểm về độ đàn hồi và lực kéo tốt vẫn được giữ đến 70%.
- Vật liệu HDPE: một tên gọi khác dễ biết hơn là nhựa dẻo, đang được trọng dụng trong đời sống của chúng ta. Từ vật dụng nhà bếp đến trang trí, nhựa đều có thể hoàn thành tốt với khả năng chịu nhiệt tốt và dễ đun chảy để tạo hình.
6. Gia công cơ khí ở Việt Sơn
Nhạy bén với tình hình phát triền trong ngành, Việt Sơn cũng đang chú trọng và dành phần lớn nhân lực phát triển ngành cơ khí. Trong đó nổi trội nhất phải kể đến:
- Gia công cắt laser: xử lý tốt các yêu cầu phức tạp với độ chính xác đến 99.99%.
- Gia công chế tạo máy CNC: nổi bật với dịch vụ gia công siêu trường siêu trong đòi hỏi kỹ thuật và tính phức tạp cao, áp dụng với các ngành và sản phẩm mang tính đặc thù như trục xoay, các chi tiết lắp ráp máy, bánh răng…
- Gia công phay CNC: là loại hình đang được nhiề khách hàng lựa chọn tại Việt Sơn nhờ ưu điểm tiết kiệm nhiên liệu và năng suất cao.
Bên cạnh kỹ thuật cao, Việt Sơn còn rõ ràng từ khâu tiếp nhận đến phân luồng sản xuất. Từ đó đáp ứng đúng chất lượng với giá thành ổn định và giao hàng kịp thời gian trao đổi với khách. Mọi vấn đề đều được thể hiện trong các mục của hợp đồng, nhờ vậy tạo được sự tin tưởng và quay lại của khách hàng.
Bài viết đã tổng quan về ngành gia công cơ khí đang hoạt động sôi nổi trong nhiều năm nay. Nếu cần tư vấn thêm dịch vụ gia công, hãy liên hệ với Việt Sơn qua Hotline: 0898 679 797 – 0922 668 868.
